وقتی میخواهیم چیزی را به صورت مایع انباشه کنیم معمولا از تانکر یا همان مخزن استفاده میشود که در صنایع بسیار کاربردی بوده و حتی مصارف عمومی هم دارد (برای ذخیره آب و همین‌طور در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و حتی صنایع غذایی) و معمولا به شکل استوانه و در برخی موارد به صورت مکعب ساخته میشود . تانکر ها با توجه به جنس و لایه بندی در انواع و ظرفیت های مختلفی به دو صورت ثابت و متحرک وجود دارد معمولا تانکر هارا با توجه به نحوه ساخت، انتخاب متریال، مواد ذخیره‌شده و بسیاری موارد دیگر دسته‌بندی می‌کنند که از محبوب ترین آن ها میتوان به تانکر دوجداره اشاره نمود در ادامه به بررسی تانکر دوجداره میپردازیم
تانکر دوجداره چیست؟
تانکر دوجداره یا فلاکس مخصوص حمل قیر مذاب، استراک و انواع مشتقات نفتی میباشد که در دمای محیط به حالت جامد یا ژله ای میباشند. طراحی این مدل تانکر بموجب مصوبه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در جهت کاهش مصرف سوخت (گرمایش با گازوئیل جهت تبدیل محموله به مایع)، کاهش آلودگی زیست محیطی و افزایش سرعت تخلیه محموله (از ۸ ساعت به یک ساعت) انجام گرفته است. تانکر دوجداره متشکل از محفظه اصلی ( ورق ۴ میلیمتر ST 37مجتمع فولاد مبارکه) و عایق (پشم سنگ ۶ سانتیمتری با دانسیته ۱۴۰) و روکش گالوانیزه (ورق ۰٫۷ کاشان) میباشد. افت حرارتی محموله مذاب بسته به نوع محموله و درجه حرارت آن بین ۵ تا ۱۲ درجه در روز متغیر میباشد. تانکرهای دوجداره در یک طبقه بندی به انواع دو محور، سه محور و طویل قابل نصب بر روی شاسی کانتینر بر و در طبقه بندی دیگر در انواع پلی دار و شاسی لس بنا به سفارش خریدار تولید میگردد.
تانکر (مخزن) دوجداره به مجموعه ای از دو استوانه با سایزهای متفاوت که در میان آنها هم فضای خالی وجود داشته باشد و
به منظور انتقال دما از آب گرم به آب سرد مورد استفاده قرار می گیرد تانکر دوجداره گفته می شود.
به طور کلی می توان اینگونه گفت که مخزن دوجداره از دو استوانه ی داخلی و خارجی تشکیل شده است،
که در درون استوانه داخلی آب سرد و در درون استوانه خارجی هم آب گرم به وسیله دیگ بخار یا بویلر تولید می شود .
روش کار مخزن دوجداره سخت و پیچیده نیست و به آسانی می توان آب گرم مصرفی را تامین کرد.
آب گرمی که توسط بویلر تولید می شود از طریق لوله وارد استوانه خارجی می شود.
پس از آن که آب ورودی شهری به درون استوانه داخلی وارد شد همزمان آب درون جداره ی خارجی تانکر دوجداره نیز به گردش در می آید.
ظرفیت منبع دوجداره:
برای بدست آوردن ظرفیت منبع دوجداره مورد نیاز با در نظر گرفتن تعدادواحدها ،نوع کاربری،ضریب تقاضا وضریب همزمانی مصرف برای هرواحد بین ۱۰۰ الی ۲۰۰ لیتر ظرفیت منبع دوجداره درنظر می گیریم و ظرفیتهای منبع دوجداره از ۲۰۰ لیتری ۳۰۰لیتری ۴۰۰لیتری ۵۰۰لیتری ۶۰۰لیتری ۷۰۰لیتری۸۰۰لیتری ۹۰۰لیتری ۱۰۰۰لیتری ۱۱۰۰لیتری تا ۱۲۰۰لیتری می باشد.
ضخامت تانکر دوجداره:
در تانکر دوجداره به علت اینکه سیالاتی مانند گاز و آب و… در آن با فشار بالا در جریان نیست،
نیازی هم به ورق هایی با ضخامت بالا نمی باشد و معمولا ضخامت این ورق ها از یک سانتی متر بیشتر نخواهد شد .
در تعیین ضخامت ورق مخزن دوجداره دو عامل بسیار مهم دخیل هستند ،
که یکی از آنها ضریب خوردگی سیال می باشد و عامل تاثیر گذار دیگر دمای کاری می باشد.
در اغلب موارد میزان ضخامت جداره خارجی تانکر ۲ الی ۳ میلیمتر و میزان ضخامت داخلی تانکر ۴ الی ۵ میلیمتر می باشد.
جنس تانکر (مخزن) دوجداره:
جنس تانکر دوجداره از نوع گالوانیزه گرم می باشد. استفاده کردن از ورق گالوانیزه گرم به این علت ضروری است
که هم قسمت های گالوانیزه روی مخزن دوجداره از بین نرود و هم این که با ورق گالوانیزه گرم جوشکاری کیفیت بالاتر و مطلوب تری خواهد داشت.
نحوه ی عملکرد مخزن دوجداره:
مخزن (تانکر) دوجداره به جهت نحوه کارکرد وساختاری که دارد اغلب به صورت افقی ساخته می شوند.
نصب و لوله کشی این مخازن باید به صورتی طراحی شوند که جهت جریان ها مخالف یکدیگر باشند،
به این شکل که آب سرد از بخش پایینی جداره وارد مخزن دوجداره می شود و
بعد از این که تبدیل به آب گرم شد از سمت مخالف ورودی خارج می شود.
در عدسی های کناری مخزن دو جداره یک بوشن برای اتصال سیستم آب گرم مصرفی تعبیه می شود.
در مخزن میانی و در قسمت بالای آن نیز یک شیر اطمینان نصب شده است که به دما حساس می باشد و
اگر دما به بیش از ۱۰۰ درجه افزایش پیدا کرد قبل از آن که به سیستم لوله کشی آسیبی وارد شود
آب گرم را از لوله های خروجی به بیرون منتقل می کند و آب سرد را جایگزین منبع دوجداره می کند تا دمای مخزن کاهش یابد.
اجزا و تجهیزات مخزن دو جداره:
مجرای ورودی آب گرم
مجرای آب سرد در قسمت تحتانی مخزن دو جداره که برای این مجرا و انشعاب یک عدد شیر یکطرفه و یک شیر فلکه نیاز است.
شیر هواگیری دستی یا خودکار که این شیر بر روی مجرای ورودی آب گرم به قسمت جداره مخزن دوجداره نصب شده است.
شیر اطمینان نصب شده بر روی قسمت فوقانی مخزن،علت نصب این شیر به این خاظر می باشد
که زمانی که میزان درجه حرارت مخزن از مقدار مجاز خود فراتر رفت این شیر به صورت اتوماتیک و خودکار باز می شود.
مجرای تخلیه در قسمت پایین مخزن
مجرای آب گرم رفت مصرفی که در بخش بالایی مخزن وجود دارد و وظیفه ی آن انتقال آب گرم به داخل ساختمان می باشد.
مجرای برگشت آب گرم جداره به دیگ